شاعران خرامه در کوچه باغ گرد هم آمدند
رویداد فرهنگی «کوچه باغ 4»
در راستای جریان شناسی شعر شاعران شهرستان خرامه در تالار گفتگوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس با حضور کارشناس و مجری دکتر غلامرضا کافی و شاعران مدعو محمد کشاورز، مجتبی دهقانی و استاد الله قلی قنبری، برگزار شد.
در این رویداد فرهنگی، دکتر غلامرضا کافی گفت: خرامه از شهرستانهای توانمند در زمینه شعر است و جوانان پویای این شهرستان در زمینه شعر آینده بالندهای را نوید میدهند.
استاد الله قلی قنبری نویسنده کتاب جغرافیای تاریخی خرامه نیز بیان داشت: سابقه تاریخ و تمدن خرامه دستکم به ۲۵۰۰ سال قبل برمیگردد. روزگاری که از کورههای استخر بود و از شهرهای مهم استخر بهشمار میآمد و در کتیبه بیستون داریوش ، گزارشی از نبرد خود با مدعیان پادشاهی میپردازد که یکی از آنها به نبرد با مغی در این سرزمین است.
نام این سرزمین سدهها به صورت خورمه ، خُرَّمَه تلفظ میشده تا اینکه آقای جعفر خورموجی در کتاب آثار جعفری که اولین آمار مکتوب آبادی های فارس و بلوک کربال است به صورت خرامه درج میکند و ماندگار میشود در حالی که نام آن خُرَّمَه بوده است.
در ادامه مجتبی دهقانی خاطر نشان ساخت: این رویدادها زمینه تمرکز زدایی جریان های شعری در مرکز استان و آشنایی مردم با ادبیات شهرستانهای فارس را فراهم میسازد. وی با اشاره به سوره شعرا، و تاریخ شعر و ادبیات در اسلام به معرفی یکی از بهترین تذکرههای عمومی به نام عرفات العاشقین و عرصات و العارفین پرداخت . این تذکره نوشته تقی الدین محمد حسینی اوحدی بلیانی نگارش بین سالهای ۱۰۲۲ تا ۱۰۲۴ است .یکی از منابع مهم این کتاب مقاله الابرار نوشته رکن الدین یحیی الحسبنی الشیرازی است که تذکره خصوصی خانوادگی است مختص آل بنجیر که غالب افراد آن عالم و عارف و شاعر و پیشوا بوده اند. بنجیر یکی از روستاهای خرامه می باشد. در این تذکره از ۱۶ شاعر این خاندان از قرن ۳ تا هنگامه نویسنده یاد شده است. این مهم است که پیشینه تاریخ ادبیات فارسی در خرامه حداقل به سده ۳ هجری قمری باز می گردد.
این خاندان در شیراز مدرسه ای داشته که به تربیت نفوس مستعده می پرداخته اند.
دهقانی افزود سرسلسله این خاندان ابوحفص بنجیر خوزی است که نسبت مشیخت از جنید بغدادی دارد . اصالت این خاندان از ایذه خوزستان است و آنها در شیراز خدمات بسیار کردند که ساخت مدرسه ،تربیت شاگردان ، احیای قنوات حومه شیراز ، رسیدگی به حال فقرا و ضعفا ، از جمله کارهای ایشان است.
عبدالله ابن یقظان از مشایخ مشهور این خاندان و نویسنده کتاب امد اقصی الحمد در تصوف از شاعران قرن ۳ می باشد.این شعر از اوست:
آزار کسی مکن که آنش باشی
شمع دل و نور دیدگانش باشی
بیمار مکن تنی که جانش باشی
کم سوز دلی که در میانش باشی
شیخ جنید بغدادی ثناء او گفته و بر کتابش دست خط تحسین نوشته و مدحش کرده است.
ابوحفص بنجیر متوفی ۴۷۲ هجری قمری نویسنده کتاب کنوزالقلوب و رموز الغیوب در علوم غریبه دیگر شاعر این خاندان است که باباکوهی شیرازی از محبان و مصاحبان وی بوده است.
ابوعبدالله بنجیر ثانی متوفی ۴۸۰ هجری قمری از دیگر شاعران قرن ۵ است . از اوست:
ای دوست دعا وقت سحرگاهی کن
دل را ز خدای خویش آگاهی کن
خواهی که به منزل سعادت برسی
با ناله به آب دیده همراهی کن
عبدالغالب ابن ابوعبدالله در قرن ۷ می زیسته و مصاحب شیخ محی الدین عربی بوده و در مدح یکدیگر شعر گفته اند.کتاب طرازالمذهب فی احراز المذهب در نعت و منقبت امیرالمومنین علی علیه السلام از اوست.
ابوالمحامد جلال الدین محمد بنجیری متوفی ۶۰۲ هجری قمری از اعاظم عرفا و متکلمین شیعه و از دیگر شاعران این خاندان است که کتابهای بسیاری نوشته ، قانون “تخته واره” در تقسیم آب قنوات شیراز از ابتکارهای اوست.
دهقانی ضمن اشاره به اشعار این شاعران اضافه کرد شرف الدین عبدالله زکی متوفی ۶۷۹ هجری قمری ، نصیرالدین ابوالمعالی قرن ۷ ، روح الدین ابوطاهر متوفی ۷۵۰ هجری قمری ، امام الدین حسن متوفی ۷۷۰هجری قمری ، اصیل الدین محمد معاصر سلطان ابو اسحاق و محمد مظفر و شاه شجاع قرن ۸ ، ابومحمد شمس الدین عبدالله استاد قوام الدین ابو اسحاق و حافظ و شیخ علی کلاه و محمد مظفر متوفی ۷۸۲ ، قوام الدین ابو اسحاق که حافظ شیرازی درس کشاف را نزد ایشان خوانده و ترقیات شعر حافظ از اوست ، ابو سلیمان محمد المورخ ، رکن الدین یحیی قرن ۹ ، محمدابن تقی ابن عضدالعلوی و نجم الدین محمود ابن رکن الدین ابن عبدالله ابن الحسن مشهور به صاحب اللوح از دیگر شاعران و نویسندگان و عرفای بنام آل بنجیر می باشند که ذکرشان در تاریخ آمده است.
قوامالدین کربالی ، همام الدین کربالی و شجاع الدین کربالی نیز از دیگر شاعران و مشایخ شهرستان خرامه می باشند که در سده دهم میزیسته اند.
دهقانی در فراز دیگری از گفتگو به شعرای سده پیش تا کنون پرداخت و اشعاری از آنان را قرائت کرد. مرحوم علی بذرافکن کوشکی شاعر صاحب دل و سادهزیست. مرحوم شعبان صفری که معلم مکتب خانه بوده و اشعار آیینی و انقلابی بسیاری دارد.
مرحوم جهانگیر محمدی که فرزندان وی نیز از زمره شاعران هستند و کشاورز بوده و در مدح و منقبت اهل بیت دوبیتی هایی دارند ، مرحوم ولی قاسمزاده که علاوه بر شعر خط زیبایی نیز داشته ند ، مرحوم حسینعلی صداقت زاده ۱۲۷۸ و درگذشته ۱۳۶۴ که حافظ قرآن بوده و به زبان فارسی ، ترکی و عربی شعر سروده است که بیشتر آنها در مدح اهل بیت است ، مرحوم اسداله فراقی ، مرحوم حیدرعلی جلیلی از زمره این شاعران بودند.
پس از آن روند تشکیل انجمنهای ادبی شهرستان از ۳۰ سال پیش تا کنون و جریان شعر شاعران معاصر پیشکسوت و جوان و نوجوان مورد واکاوی قرار گرفت.
شعر خوانی شاعر پیشکسوت حاج ایرج کشاورز و شاعر جوان محمد کشاورزی از دیگر برنامه های چهارمین آیین کوچه باغ بود.
غلامرضا خوش اقبال معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس نیز اظهار داشت: گشت و گذار در کوچه باغهای ادبی فارس تو درتویی اش آنچنان باید باشد که با همه ادبیات فارس آشنا شده و آن را بشناسانیم و به آیندگان معرفی کنیم.