-
میراث های باستانی
آثار تاریخی فراوانی متعلق به دوران قبل از اسلام در منطقه خرامه وکربال ( شهرستان خرامه )وجوددارد .
ازجمله این آثار باستانی میتوان به قلعه بهـــرام گور -چهار طــاقی گبران درشهر خـرامه
کاروانسرای دیـوان مشهور به ریودان واقـــــع در روستای جهان آبادوتل های موجود دربعضی از روستاها اشاره کرد.
جهت آشنائی بیشتر پیرامون تعدادی ازاین آثار به اخـــــتصارتوضیحاتی به شرح ذیل ارائه می گردد.
-
چهارطاقی:
درفاصله 500 متری مغرب شهر خـرامه بنای تاریخی چهارطاقی یکی ازآثـاردوره ساسانی قرار دارد.
این بنای آتشکده که چــهارطاقی گـبران نیزمی نامیدند، از سنگ وساروج ساخته شده و به فاصله
بسیار کمی ازقبرستانی متـعلق به گبران قرارگرفته.
وازنظر معمــاری ساختمان وگـنبد وکاربنـدیشیبه آتشـکده بهرام خیراستهبان و ازجهاتی
نیزشبـیه آتشکده های دوران اولیه ساسانیان است .
این بنا بمنظور برگذاری مراسم مذهــبی احـداث شده چـنانچه بر اساس اظــهارات تعدادی
ازکهنسالان تاسالیان نه چندان دوراهـالیدرایام عید نوروز وســیزده بدرفرزندان خود را اززیر طاقهای
این بنا عبور می دادند وعـقیده داشـتـند تاسـالی دیگر ازسلامت برخوردار خواهندبود.
-
قلعة بهرام گور
این قلعه که از نشانههای تمدنی ارزنده و مربوط به دورة ساسانیان است امــــروزه و در مرکـز شهر خرامه واقع گردیده است.
براساس آنچه از پیشینیان سیـــنه به به سینــه نقــل شده .
ودر تعـدادی از اسناددست نوشته به مارسیده قله بهرام گور یا گنبد کبود که اهــالی آ نرا قلعه بالا
مینـامند به فرمان بهــــــرام گور وبدست سپاهیانش با خاک رس ودست ریز بصورت تلی با ارتفــــــاع تقـریبی ده متر
و وسعتی قریب به 4000 متر مربع ایجاد شده .
و دور آنرا حصـــــار وبـــــرج و بارو احداث نـموده واهالی منازل خود را درآن میان آن حصاربنانمودند.
وبرای درامان ماندن ازگزند دشمنان و تامیـن امنیت ساکنین اطراف قلعه را خندقی حفر کرده وبرآن نگهبان گماشتند .
بخشی ازحصاراولیه این قلعه تا سال 1364 پابرجا بود که درتصویر زیر قابل مشاهده است .
واهالی نیز تا تا 25 سال قبــل در منازل مسکونی ساخته شده ازخـاک وخشت وچوب در داخل حصاراین قلعه سکونت داشتند.
شـهرداری خـــــرامه با هدف ایجاد فضای سبز در قـبال واگذاری زمین معوض دراراضی شهری
به مالکین اقدام به تـخریب اینبافت مسکونی وحصار تاریخی قلـعـــه (بالا)نمود.
وامروز متاسفانه نه اثــری ازآن میـراث تاریخی برجای مانده ونه اقــدام موثری درجهت ایجادفضای سبز صورت گرفته
وتنها تصاویری از آ ن بیادگار باقی است.
ابن بلخی در وصف این قلعه گفته است:
«قلعـــــة خــــرّمــــــه قلعــــه محکم است درمیان عمارتها و هـــوای آن معتدل و آب مصنـــعه دارد»
و محمد خوافی چنین آورده است که :
«یعقوب لیث از رفتــن به فــــارس و جنگ با ابن واصـــل قلعه خـــّرمـــه را گرفت وچهل هزار با درم که در آن قلـــــعه بود بدست آورد.
درشرق خرامه درکنارروستای جهان آباد نیزبه ویرانههای کاروانسرایی مربوط به این دوران برمیخوریم.
همچنین سنگ قبرهایی در مرکز باغهای خرامه کشف شده است که ابــعاداین سنــگ ها مکعبمستطیل و خطوط ثلث و کوفی منقوش
برآنهاگویای حال عارفانی مـتعـبد است که ازقرون ششم تاهشتم هجری در این شهر میزیستهاند.
-
حمام کهنه
بنای حمام کهنه که از زمان صفویان و به همت امامقلی خان والی فارس در شهرخرامه و به سبک حمام گنــجعلیخان کرمان ساخته شده است.
از جمــــــله آثاری است که در فهرست آثارباستانی درسازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است .
مصالح بکار رفته دراین بــنا سنگ وآجر است فضای رخــتکن خانه بصورت هشت ضلعی است
و درچهار طرف اضـلاع بزرگ آن رواقــهائیقــرارگرفــته .
دیوارهای پهـن و حوض هشت ضلعی هم دروسط و طــاقی گنـبدی شکل نیز بر روی آن ساخته شده
واین فضا از طریق دالانی به صحن اصلی مرتبط است.
-
باغ خان
در دوران ولایــــت امامـــقلی خان درفارس وهمزمان بااحداث پل خان ( ساخته شده بر روی رودکر)
باغ مصفائی خارج از حصار قدیمی شهر خــــرامـه و درزمینی بمساحت 12 هکتار ایجاد شده است
که هنوز قـــــطار ســـــــــروهای تنـومند و سر به فلک کشیده آ ن از کیلومتــرها چشم نواز راهیان این
دیار است.
درختان سـرو به شکلی کاشته شده اند که محوطه باغ را به چــهارقسمت تقسیم میکنند و معماری چهـــارباغ ایرانی در آن بخوبی مشهود است .
و دو معـبر که همدیگر را در وسط بــاغ قطع میکنند و دراطراف آن درختان سرو کاشته شـــده است.
-
آسیاب های آبی
در عهد قاجاریه همزمان با احداث حصار دور شهرخرامه و ساختمان عمــارت نارنجستان
سه آسیاب آبی حدوداً در سال 1280 هجری قمری به همت نصیرالملک والی فارس درطول
مســـیر جریان آب مشهوربه دو مــــن نیم که آب شرب وزراعی خــــرامهوسجل آباد راتامیــن می نمود
با سنگ وساروج بنا شده است .
که هنــــــوز ساخـــتمان برح – تنوره -محوطه آسیاب – انبارهای گـــندم وآرد – استطبل حیوانات وسایر قســمت های
دوآســیابمعروف به اولی ودومی سالم وپابرجاست .
-
آسیاب اولی
-
آسیاب دومی
-
عمارت نارنجستان
عمارت نارنجستان در عهد قاجـــاریه وبه همت نصیرالملک به عنوان مرکزی جهت رتق وفتق امور مردمساخته شده است .
این ساختمان زیبا دارای اطاقهای متعدد و دو ایوان درضلعهای جــوبی وشمالی بود و ایوان دارای ستونهای چوبی و داخل ساختمان به شکل
هنــــرمندانه ای گچــــبری شده ومدخل ورودی ساختمان دارای معماری بی بدیل وزیبائی بود.
متاسفانه این میــراث فرهنگی با ارزش درسنوات اخیر تخریب و تبدیل به واحـــدهای تجاری ومسکونیشد وتنها چند عکس از آ ن دراختیار است.
-
امامزاده اسحاق ع
مرقد مطهر امامزاده اسحاق (ع) از نوادگان حضرت امام جعفر صادق (ع) با گنبد و بارگاه در مرکز شهرخرامه
و قبور مطهر امامزاده بر حق وامـــامــــزاده عقیل در سجل آباد، امــــامـــزاده صالح در حسنآباد،
امامزاده ابراهیم و بیبیرحیمه خاتون در سلطانآباد
و امـــامزادهابـراهیم در خیرآباد زیارتگاه شیفتگاناهل بیت عصمت و طهارت است.
سلام. اجداد بنده متولد شهر خرامه هستند که پدرم سالیان دور به شیراز مهاجرت کرده و در این شهر سکونت کردند . من و فرزندان من متولد شهر شیراز هستیم وگاهی که پای صحبت قدیمی تر ها مینشستم حسرتی بر دلم سنگینی میکرد که چرا هیچ مدیر و مسیولی اقدام به نگهداری و معرفی این خطه تاریخی از کشورم نکرده است . چند روز پیش آموزگار فرزندم از او خواست که مطلبی در مورد زادگاه خود تهیه و در کلاس ارایه کنند .و من فکر میکردم که هیچ مطلب و عکسی از این دیار در اختیار ندارم . وقتی با این مطالب رو به رو شدم اشک ناخداگاه بر صورتم روان گشت . و به گردآورنده ی این مطلب آفرین گفتم و حسرتی به سنگینی یک کوه بر دلم حس کردم و بر ناآگاهی مدیران قبلی و فعلی تاسف خوردم . هنوز دیر نشده کاش آثار باستانی موجود را حفظ و احیا کنیم .